Hãy hình dung bạn đang trong một chuyến đi dài trên đường cao tốc. Thay vì phải xoay sở giữa việc dẫn đường, cập nhật tình trạng giao thông và chọn bài hát yêu thích, chiếc xe tự lo liệu mọi thứ cho bạn.

Nó đoán trước khi nào cần đổi làn, cảnh báo bạn về những chướng ngại vật khuất tầm nhìn, và thậm chí điều chỉnh nhiệt độ trong xe trước khi bạn kịp yêu cầu. Điều này không còn là giấc mơ xa vời — đó là lời hứa của trí tuệ nhân tạo (AI) trong những chiếc xe thông minh.

Từ hỗ trợ đến trí tuệ thực thụ

Hầu hết các xe ngày nay đã sử dụng một dạng AI nào đó, ngay cả khi người lái không nhận ra. Kiểm soát hành trình thích ứng, phanh tự động khẩn cấp và trợ lý giọng nói đều dựa trên các thuật toán học từ dữ liệu. Nhưng những gì sắp đến sẽ còn sâu hơn thế. AI sẽ cho phép xe đưa ra quyết định trong tích tắc dựa trên điều kiện thực tế, chứ không chỉ làm theo các quy tắc được lập trình sẵn. Sự chuyển đổi từ “hỗ trợ” sang “tư duy” này có thể định nghĩa lại khái niệm an toàn và tiện lợi. Một chiếc xe được trang bị AI tiên tiến có thể phát hiện một người đi xe đạp đang bị che khuất sau một chiếc xe tải, hoặc dự đoán rằng chiếc xe phía trước sắp đổi làn — cho bạn thêm thời gian phản ứng.

Khả năng nhận thức thông minh hơn

Camera, radar và cảm biến lidar tạo ra lượng thông tin khổng lồ mỗi giây. AI biến dữ liệu thô này thành sự hiểu biết về con đường — nhận diện người đi bộ, đọc biển báo giao thông và phát hiện thời tiết thay đổi. Khi thuật toán ngày càng cải thiện, xe sẽ có khả năng xử lý những tình huống phức tạp như vòng xuyến đông đúc hoặc khu vực đang thi công với ít sai sót hơn.

Lái xe được cá nhân hóa

AI không chỉ phục vụ an toàn. Nó còn hướng đến việc “đo ni đóng giày” chiếc xe cho chính bạn. Hệ thống có thể học phong cách lái, tuyến đường yêu thích và thậm chí vị trí ghế bạn hay chọn. Theo thời gian, chiếc xe có thể tự điều chỉnh cảm giác vô-lăng tùy theo đường phố đông đúc hay xa lộ, hoặc gợi ý một tuyến đường yên tĩnh hơn khi nhận thấy bạn đang căng thẳng. Mức độ cá nhân hóa này giúp ít phân tâm hơn, thoải mái hơn và tập trung tốt hơn trên đường. Nó khiến việc lái xe giống một sự đồng hành hơn là một nghĩa vụ.

Bảo trì dự đoán trước

Một lĩnh vực đầy hứa hẹn khác là bảo trì. AI có thể phân tích dữ liệu cảm biến để dự đoán khi nào các bộ phận sắp hỏng, cảnh báo bạn trước khi sự cố xảy ra. Thay vì chờ đèn báo nhấp nháy, bạn sẽ nhận thông báo trên điện thoại hoặc bảng điều khiển, gợi ý lịch bảo dưỡng vào đúng thời điểm. Điều này giúp tiết kiệm tiền và kéo dài tuổi thọ của xe.

Điều khiển bằng giọng nói và cử chỉ

Màn hình cảm ứng tiện lợi nhưng có thể gây xao nhãng. Nhận diện giọng nói dựa trên AI cho phép người lái điều chỉnh cài đặt, gửi tin nhắn hoặc tìm chỗ đậu xe mà không phải rời tay khỏi vô-lăng. Một số hệ thống đang thử nghiệm điều khiển bằng cử chỉ, như vẫy tay để bỏ qua bài hát hoặc mở cửa sổ. Những tính năng này hướng đến việc giảm tải tinh thần và giúp bạn giữ mắt trên đường.

Thách thức trên con đường phía trước

Dù rất nhiều hứa hẹn, vẫn còn những rào cản. Hệ thống AI cần lượng dữ liệu đào tạo khổng lồ để xử lý mọi tình huống có thể xảy ra — từ bão tuyết đến vật cản bất ngờ trên đường. Cơ quan quản lý và bảo hiểm cũng cần quyết định cách chứng nhận và bảo hiểm cho những công nghệ này. Ngoài ra còn vấn đề niềm tin. Người lái cần hiểu rõ AI có thể và không thể làm gì. Sự tự tin thái quá vào tự động hóa có thể nguy hiểm, nên việc giao tiếp rõ ràng giữa xe và người lái là rất quan trọng. Một số hãng đang thêm tín hiệu hình ảnh hoặc phản hồi rung để cho biết khi nào AI đang điều khiển hoặc khi nào cần người lái can thiệp.

Vai trò của kết nối

AI trở nên mạnh mẽ hơn khi xe có thể giao tiếp với nhau và với cơ sở hạ tầng. Hãy tưởng tượng xe của bạn nhận tín hiệu từ đèn giao thông sắp đổi màu, hoặc từ một chiếc xe khác về nguy hiểm phía trước. Hiệu ứng mạng lưới này có thể giảm mạnh tai nạn và làm giao thông mượt mà hơn. AI đóng vai trò “bộ não”, diễn giải tín hiệu và đưa ra quyết định tối ưu theo thời gian thực.

Cơ hội cho người lái

Đối với người dùng phổ thông, sự trỗi dậy của AI trong xe thông minh có nghĩa là cần suy nghĩ khác về cách sở hữu và sử dụng xe. Học cách tương tác với các hệ thống này — từ việc dùng lệnh giọng nói hiệu quả đến hiểu đúng chức năng tự động — sẽ giúp bạn tận dụng tối đa chúng. Điều này cũng đồng nghĩa phần mềm sẽ trở thành phần quan trọng trong vòng đời xe. Các hệ thống AI sẽ tiếp tục cải tiến sau khi mua, thêm tính năng mới giống như một chiếc điện thoại thông minh. Nhờ vậy, giá trị và khả năng sử dụng của xe có thể kéo dài hơn rất nhiều so với thông số ban đầu.

Thông điệp cá nhân

AI trong xe thông minh không chỉ là chuyện taxi tự lái hay các khái niệm tương lai. Nó đang âm thầm xuất hiện trong chính những chiếc xe đậu trong sân nhà chúng ta, làm cho hành trình mỗi ngày an toàn và mượt mà hơn. Điều tuyệt vời nhất là các hệ thống này học hỏi và thích nghi, nghĩa là chiếc xe bạn mua hôm nay có thể thông minh hơn vào ngày mai. Nếu bạn từng mong chiếc xe hiểu mình hơn — thói quen, tâm trạng, tuyến đường — AI chính là cây cầu dẫn đến tương lai đó. Công nghệ này chưa hoàn hảo, nhưng hướng đi của nó cho thấy một trải nghiệm lái xe ít cơ học hơn và trực quan hơn. Và đó là một sự thay đổi đáng mong đợi mỗi khi bạn xoay chìa khóa — hoặc chạm nút khởi động.