Bạn đã bao giờ tự hỏi tổ tiên chúng ta đã ăn gì chưa? Ý tôi là, những món ăn chúng ta thưởng thức ngày nay đâu phải tự nhiên mà có, phải không? Một số khám phá đáng ngạc nhiên nhất đến từ việc nghiên cứu các kỹ thuật nấu ăn cổ xưa, và đoán xem?

Chúng ta vừa biết rằng loại bánh mì focaccia mà chúng ta yêu thích ngày nay có thể đã được nướng từ hàng ngàn năm trước! Nghe thật khó tin phải không? Hãy cùng khám phá xem hóa học đã hé lộ bí mật cổ xưa này như thế nào.

Một nghiên cứu gần đây do một nhóm các nhà nghiên cứu quốc tế thực hiện đã phát hiện ra một điều đáng kinh ngạc: focaccia - loại bánh mì Ý thơm ngon phủ thảo mộc - có thể đã được nướng từ 9.000 năm trước tại nơi hiện nay là Trung Đông! Nghiên cứu tập trung vào các phương pháp nướng bánh được sử dụng bởi các xã hội cổ đại vào cuối thời kỳ đồ đá mới (khoảng 7.000 đến 5.000 trước Công nguyên).

Theo các nhà nghiên cứu, những cộng đồng cổ đại này đã biết nướng những ổ bánh mì lớn và bánh mì dẹt, được làm từ nước, bột mì và thảo mộc. Những truyền thống làm bánh ban đầu này khá phức tạp và được thực hiện trên những chiếc khay đặc biệt gọi là "khay bóc vỏ".

Khay bóc vỏ là gì?

Khay bóc vỏ rất độc đáo. Chúng là những hộp đựng bánh hình bầu dục với các cạnh thấp, được làm từ đất sét thô. Chúng khác với các khay nướng thông thường ở chỗ bề mặt được phủ một lớp hoa văn nứt đều đặn. Những khay đặc biệt này đã được sử dụng bởi các xã hội cổ đại ở vùng Levant.

Để hiểu rõ hơn về cách thức hoạt động của chúng, nhóm nghiên cứu đã tái tạo những khay và dụng cụ nấu nướng này dựa trên các phát hiện khảo cổ. Họ muốn tìm hiểu cách người xưa chế biến thực phẩm, cụ thể là bánh mì.

Hóa học đằng sau bánh mì cổ đại

Chúng ta có thể thắc mắc, "Làm thế nào các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng bánh mì nướng trên những chiếc khay này là bánh mì focaccia?" Một câu hỏi hay! Câu trả lời nằm ở một số phản ứng hóa học khá thú vị. Các nhà khoa học đã phân tích các mảnh vỡ của những chiếc khay này và tìm thấy những manh mối giúp họ xác định loại bánh mì được nướng trong đó.

Khi các nhà nghiên cứu xem xét độ mòn trên khay gốm, họ phát hiện ra hai kiểu mòn riêng biệt. Bánh mì thông thường, vốn chỉ làm từ bột nhào và bột mì, có những vết nứt lớn và các cạnh giòn. Nhưng khi dùng mỡ hoặc dầu động vật để làm bánh mì, kiểu mòn lại khác. Bề mặt bánh tròn hơn, gợn sóng hơn và sẫm màu hơn—chính xác là hình dáng của bánh focaccia ngày nay!

Thảo mộc và gia vị trong hỗn hợp

Đây mới là phần thú vị nhất: bánh mì thời xưa không chỉ đơn thuần là bánh mì thông thường—nó còn được trộn lẫn thảo mộc và gia vị! Thực tế, thảo mộc chiếm khoảng 95% lượng thực vật còn sót lại trên khay. Đây là một con số khá cao, cho thấy những người thợ làm bánh thời xưa đã nêm gia vị cho bánh mì, giống như chúng ta ngày nay vẫn làm với hương thảo và các loại thảo mộc khác.

Các nhà nghiên cứu cũng tìm thấy dấu vết của mỡ động vật, lẫn với tàn dư thực vật. Một manh mối là sự hiện diện của axit lauric, một chất được tìm thấy trong một số loại gia vị có nguồn gốc thực vật. Điều này khẳng định rằng bánh mì cổ đại không chỉ đơn thuần là bột mì và nước, mà là một thứ gì đó có hương vị hơn nhiều!

Tiếp theo là gì?

Khám phá này cho thấy nghề làm bánh thời xưa tinh vi hơn chúng ta tưởng rất nhiều. Những ổ bánh mì lớn này được nướng để phục vụ cộng đồng, bằng chứng là kích thước của chúng - mỗi ổ nặng khoảng 3 kg. Hãy tưởng tượng những bữa tiệc thịnh soạn mà họ đã có! Thật khó tin khi nghĩ rằng hàng ngàn năm trước, con người đã thưởng thức một phiên bản focaccia mà chúng ta biết và yêu thích ngày nay.

Bằng cách nghiên cứu những phương pháp làm bánh cổ xưa này, các nhà khoa học không chỉ tìm hiểu về ẩm thực mà còn về văn hóa và truyền thống của các xã hội loài người sơ khai. Vậy nên, lần tới khi thưởng thức một miếng bánh focaccia, hãy nghĩ rằng chúng ta đang được trải nghiệm lịch sử!

Thật tuyệt vời khi nghĩ rằng loại bánh mì chúng ta thưởng thức ngày nay có nguồn gốc từ hàng ngàn năm trước? Nhờ những kỳ quan của hóa học, chúng ta đã khám phá ra bí mật ẩm thực của tổ tiên. Đó là một lời nhắc nhở thú vị về cách thức ẩm thực kết nối chúng ta xuyên thời gian và không gian. Vậy nên, lần tới khi bạn nướng bánh hoặc ăn bánh focaccia, hãy biết rằng bạn đang tham gia vào một truyền thống cổ xưa đã gần 9.000 năm tuổi!