Kỳ quan kỳ lạ của biển
Nguyễn Huy Đức
| 26-09-2025

· Nhóm động vật
Biển cả mênh mông là nơi sinh sống của vô số sinh vật biển phi thường, đôi khi kỳ lạ đến mức khó tin. Mỗi sinh vật đều phô diễn vẻ đẹp nghệ thuật của thiên nhiên, kết hợp giữa chức năng và hình dáng một cách đầy mê hoặc.
Từ hệ thống tuần hoàn kỳ lạ đến cơ chế ăn uống kỳ lạ, hành trình khám phá thế giới sinh vật biển kỳ lạ nhất thế giới này chắc chắn sẽ rất hấp dẫn.
Bọt biển Harp
Hãy tưởng tượng một giá nướng bánh mì sống neo đậu dưới vực sâu. Bọt biển Harp (Chondrocladia lyra) sống ở độ sâu khoảng 3.000 mét, giương những chiếc lá hình lông chim để bẫy những con mồi trôi dạt. Những "sợi dây" mềm mại này được lót bằng những chiếc móc giống như miếng dán Velcro, bắt những loài giáp xác nhỏ bé để tiêu hóa. Hình dạng thô ráp của nó tương phản với bóng tối xung quanh, làm nổi bật nét tinh tế của thiên nhiên đối với nghệ thuật hữu dụng.
Bạch tuộc Dumbo
Với những chiếc vây giống như cánh gợi nhớ đến chú voi hoạt hình được yêu thích, Bạch tuộc Dumbo lướt đi uyển chuyển giữa vùng nửa đêm. Được phát hiện ở độ sâu hơn 7.000 mét, cơ thể mềm mại như thạch và màu sắc pastel của nó thách thức mọi hình ảnh u ám của biển sâu. Những chuyển động chậm rãi, bồng bềnh đưa nó di chuyển giữa các lỗ thông hơi nhiệt, mỗi lần vỗ cánh là một minh chứng cho sự thích nghi trong áp suất khủng khiếp.
Lươn Gulper
Hãy chiêm ngưỡng vẻ đẹp kỳ diệu của loài Lươn Gulper với chiếc miệng hình quả bóng. Khi con mồi đến gần, hàm răng có khớp nối của nó mở rộng, nuốt chửng những sinh vật gần bằng kích thước của nó. Khi bữa tiệc kết thúc, con lươn xẹp xuống thành một hình bóng mảnh mai. Chu kỳ ăn mồi và co lại đầy kịch tính này đảm bảo sự sống còn trong môi trường mà bữa ăn có thể rất ít và cách xa nhau.
Mực ma cà rồng
Mặc dù có cái tên khá đáng sợ, Vampyroteuthis infernalis lại mang vẻ bí ẩn hơn là hung dữ. Được bao phủ bởi những cánh tay có màng và được trang trí bằng các tế bào quang phát quang sinh học, loài "mực" này trôi dạt trong các tầng nước nghèo oxy ở độ sâu từ 600 đến 900 mét. Thay vì săn mồi chủ động, chúng ăn các chất hữu cơ chìm, thể hiện sự tháo vát bậc thầy dưới cái lạnh thấu xương.
Cừu lá
Lơ lửng gần các rạn san hô, loài sên biển Costasiella có biệt danh là "cừu lá" quyến rũ với lớp vỏ màu ngọc lục bảo và những vết gặm nhấm nhẹ nhàng. Loài sên này ăn cắp lục lạp từ tảo, tận dụng quá trình quang hợp như thực vật. Khi ánh nắng xuyên qua vùng nước nông, những con sên này phát sáng như những ma cà rồng mặt trời thu nhỏ, xóa nhòa ranh giới giữa các vương quốc.
Bọ gỗ khổng lồ sống ở biển sâu
Giống như một loài rận gỗ di động, bọ gỗ khổng lồ sống ở biển sâu (Bathynomus giganteus) thường ẩn náu trong những rãnh sâu lạnh lẽo. Với chiều dài lên tới 30 cm, lớp mai bọc thép bảo vệ chúng khỏi những kẻ săn mồi. Loài ăn xác thối này ăn xác chết chìm dưới nước, đóng vai trò dọn dẹp quan trọng trong hệ sinh thái đại dương. Mỗi bước chân chậm rãi trên nền cát phản ánh sự tồn tại dai dẳng của sự sống trong bóng tối.
Siphonophore khổng lồ
Kéo dài hơn 40 mét, Siphonophore Khổng Lồ trông giống như một chuỗi đèn lồng trong suốt sống động. Quần thể động vật đặc biệt này hoạt động như một sinh vật duy nhất: một số bắt mồi bằng xúc tu châm chích, số khác tiêu hóa hoặc sinh sản. Ánh sáng huyền ảo của nó nhấp nháy khi lặn xuống vào ban đêm, một minh chứng ma quái cho sự thích nghi tập thể.
Giun Bobbit
Ẩn mình dưới những gò cát, Giun Bobbit nằm chờ đợi. Khi những con cá không ngờ bơi đến quá gần, loài săn mồi phục kích này sẽ ngoạm hàm với tốc độ cực nhanh, kéo con mồi xuống trầm tích. Những chiếc răng nanh sắc nhọn và chiến thuật ẩn núp của nó hé lộ bản chất nguyên sơ, hoang sơ của đại dương - một hệ sinh thái được xây dựng dựa trên cả vẻ đẹp lẫn sự tàn khốc.
Suy nghĩ cuối cùng
Đại dương sâu thẳm là một phòng trưng bày những kỳ quan tiến hóa, nơi hình thức đi kèm với chức năng theo những cách sáng tạo nhất. Từ những con sên hiền lành tận dụng ánh sáng mặt trời đến những con giun háu ăn ẩn náu trong cát, những sinh vật biển kỳ lạ này thách thức những giả định và khơi gợi sự kinh ngạc. Lặn sâu hơn nữa - luôn có một kỳ quan khác đang chờ đợi ngay phía sau con sóng tiếp theo.