Túi khí từng là tiêu chuẩn vàng về an toàn trên ô tô, nhưng trong thế giới công nghệ cao ngày nay, chúng chỉ là một phần của một bức tranh lớn hơn nhiều.

Xe cộ hiện đại không còn là những cỗ máy thụ động chờ đợi điều gì đó không ổn nữa mà là những đối tác an toàn chủ động làm việc cùng với người lái xe để ngăn ngừa tai nạn trước khi chúng xảy ra.

Nhưng sự tiến hóa này thực sự trông như thế nào? Và chúng ta đã đi được bao xa kể từ thời của dây an toàn và túi khí?

Trong bài viết này, chúng ta sẽ xem xét chi tiết cách an toàn ô tô đã phát triển vượt xa túi khí, khám phá các công nghệ tiên tiến, những hiểu biết chuyên sâu của chuyên gia và ý nghĩa của điều này đối với tương lai của việc lái xe.

Từ thụ động sang chủ động: Kỷ nguyên mới về an toàn

Các tính năng an toàn truyền thống—như dây an toàn, vùng co rúm và túi khí—được thiết kế để giảm thiểu chấn thương trong va chạm. Chúng được gọi là hệ thống an toàn thụ động. Mặc dù vẫn rất cần thiết, nhưng chúng chỉ kích hoạt khi xảy ra tai nạn.

Ngược lại, các hệ thống an toàn chủ động hướng đến mục tiêu ngăn ngừa tai nạn. Chúng bao gồm các cải tiến như hệ thống cảnh báo chệch làn đường, kiểm soát hành trình thích ứng và phanh khẩn cấp tự động. Những chiếc xe được trang bị các tính năng này ít có khả năng gặp tai nạn hơn đáng kể. Sự chuyển đổi từ an toàn bị động sang an toàn chủ động là một thay đổi cơ bản trong cách chúng ta tiếp cận việc bảo vệ xe.

Hệ thống hỗ trợ người lái tiên tiến (ADAS)

Một trong những bước tiến lớn nhất trong lĩnh vực an toàn ô tô hiện đại là sự ra đời của Hệ thống Hỗ trợ Người lái Tiên tiến (ADAS). Các công nghệ này sử dụng cảm biến, camera và radar để giám sát môi trường xung quanh xe và hỗ trợ người lái đưa ra quyết định sáng suốt hơn.

Các tính năng chính của ADAS bao gồm:

• Phát hiện Điểm mù: Cảnh báo người lái nếu có phương tiện khác nằm trong điểm mù của họ.

• Cảnh báo Va chạm Phía trước: Cảnh báo về các vụ va chạm sắp xảy ra với xe hoặc vật thể phía trước.

• Cảnh báo Phương tiện Cắt ngang Phía sau: Hỗ trợ khi lùi xe ra khỏi bãi đỗ xe có tầm nhìn hạn chế.

• Nhận dạng Biển báo Giao thông: Đọc và hiển thị giới hạn tốc độ và các biển báo đường bộ khác.

Những hệ thống này đang trở thành tiêu chuẩn trên các phương tiện mới hơn và dự kiến ​​sẽ giảm đáng kể tỷ lệ tai nạn nói chung trong thập kỷ tới.

Phanh khẩn cấp tự động: Một tiến bộ cứu sinh

Có lẽ một trong những phát triển có tác động lớn nhất trong lĩnh vực an toàn chủ động là Phanh Khẩn cấp Tự động (AEB). Công nghệ này phát hiện va chạm sắp xảy ra và tự động phanh nếu người lái không phản ứng kịp thời. AEB đã được ghi nhận là đã giảm đáng kể các vụ va chạm từ phía sau, đặc biệt là trong môi trường đô thị.

Các chuyên gia từ Consumer Reports lưu ý rằng AEB có thể giảm mức độ nghiêm trọng của vụ tai nạn hoặc tránh được hoàn toàn vụ tai nạn. Bắt đầu từ năm 2029, Hoa Kỳ sẽ yêu cầu tất cả các xe hạng nhẹ mới phải được trang bị AEB, cho thấy vai trò quan trọng của nó đối với an toàn công cộng.

Công nghệ giữ làn và giữ trung tâm làn đường

Việc xe bị trôi ra khỏi làn đường nguy hiểm hơn bạn nghĩ, đặc biệt là ở tốc độ cao. Đó là lý do tại sao hệ thống Hỗ trợ Giữ Làn (LKA) và Hỗ trợ Giữ Trung Tâm Làn Đường là những công nghệ đột phá. Chúng sẽ nhẹ nhàng đánh lái xe trở lại làn đường nếu phát hiện xe bị trôi vô ý. Tính năng này đặc biệt hữu ích trong những chuyến đi đường dài trên đường cao tốc, nơi tình trạng mệt mỏi của tài xế có thể trở thành một yếu tố.

Các hệ thống tiên tiến hơn thậm chí còn theo dõi vị trí tay và hướng đầu của tài xế, đảm bảo tài xế luôn tỉnh táo và tập trung. Những công nghệ này đặc biệt hứa hẹn là những bước tiến hướng tới việc lái xe hoàn toàn tự động trong tương lai.

Giao tiếp từ xe đến mọi thứ (Vehicle-to-Everything - V2X): Một cuộc cách mạng an toàn

Vượt ra ngoài những gì người lái có thể nhìn thấy trực tiếp, công nghệ giao tiếp từ xe đến mọi thứ (Vehicle-to-Everything - V2X) cho phép xe ô tô giao tiếp với các phương tiện khác, đèn giao thông và cơ sở hạ tầng đường bộ. Ví dụ: nếu một chiếc xe phía trước đột ngột phanh gấp, xe của bạn sẽ được cảnh báo ngay cả khi tầm nhìn bị che khuất.

Hệ thống giao tiếp này có thể cung cấp cảnh báo sớm về các mối nguy hiểm trên đường, ùn tắc giao thông, và thậm chí cả các phương tiện khẩn cấp đang đến gần từ phía sau. V2X vẫn đang trong giai đoạn triển khai ban đầu nhưng dự kiến ​​sẽ trở thành một phần quan trọng của cơ sở hạ tầng an toàn xe cộ trong thập kỷ tới.

Hệ thống giám sát người lái: Giám sát bạn

Mặc dù giám sát bên ngoài là cần thiết, nhưng Hệ thống Giám sát Người lái (DMS) lại tập trung vào bên trong - vào người lái. Sử dụng camera và cảm biến, các hệ thống này theo dõi chuyển động mắt, vị trí đầu và hành vi lái để phát hiện tình trạng buồn ngủ hoặc mất tập trung. Nếu người lái có vẻ mất tập trung, hệ thống sẽ cảnh báo họ, hoặc trong trường hợp nghiêm trọng, sẽ dừng xe.

Một nghiên cứu năm 2022 của Chương trình Đánh giá Xe Mới Châu Âu (Euro NCAP) cho thấy DMS đã giảm tới 25% các sự cố liên quan đến mất tập trung. Các hệ thống này đã được yêu cầu trên nhiều phương tiện ở Châu Âu và đang ngày càng được áp dụng rộng rãi trên toàn cầu.

Hệ thống lái khẩn cấp và hỗ trợ tránh va chạm

Ngoài phanh, khả năng đánh lái tránh chướng ngại vật là một lĩnh vực khác trong phòng ngừa va chạm. Hệ thống Hỗ trợ Lái Khẩn cấp giúp người lái tránh va chạm bằng cách cung cấp thêm lực lái hoặc tự động điều khiển xe tránh chướng ngại vật khi chỉ phanh là không đủ.

Tính năng này đặc biệt hữu ích trong những tình huống phản ứng chớp nhoáng của người lái có thể không đủ. Nó bổ sung thêm một lớp can thiệp thông minh có thể đóng vai trò quan trọng trong việc cứu sống người lái.

Vai trò của trí tuệ nhân tạo và học máy

AI ngày càng đóng vai trò trung tâm trong các hệ thống an toàn hiện đại. Thông qua các thuật toán học máy, xe cộ hiện có thể phân tích một lượng lớn dữ liệu từ môi trường lái xe và hành vi của người lái. Theo thời gian, xe sẽ ngày càng tốt hơn trong việc dự đoán rủi ro và điều chỉnh phản ứng cho phù hợp.

Trí tuệ nhân tạo (AI) cũng hỗ trợ các hệ thống bảo trì dự đoán, cảnh báo người lái về các hỏng hóc cơ học tiềm ẩn trước khi chúng xảy ra, giúp tránh sự cố hoặc trục trặc nguy hiểm.

Phòng tránh va chạm so với giảm thiểu va chạm: Sự khác biệt là gì?

Điều quan trọng cần hiểu là không phải tất cả các hệ thống đều được thiết kế để ngăn ngừa va chạm hoàn toàn. Một số hệ thống, chẳng hạn như đèn pha thích ứng hoặc hệ thống quản lý năng lượng va chạm, được thiết kế để giảm thiểu mức độ nghiêm trọng của tai nạn thay vì ngăn ngừa chúng. Trong khi phòng tránh va chạm tập trung vào việc tránh gặp rắc rối, thì giảm thiểu va chạm đảm bảo rằng nếu tai nạn xảy ra, thiệt hại và thương tích sẽ được giảm thiểu tối đa.

Cả hai loại đều rất quan trọng để tạo ra một mạng lưới an toàn toàn diện cho xe.

Chúng ta sẽ đi về đâu từ đây?

Sự phát triển của an toàn ô tô đã vượt xa túi khí. Với sự ra đời của các hệ thống thông minh có khả năng cảm nhận, quyết định và hành động nhanh hơn con người, các phương tiện ngày nay thông minh hơn và an toàn hơn bao giờ hết.

Vì vậy, lần tới khi bạn bước vào một chiếc xe hiện đại, hãy dành một chút thời gian để cảm nhận những người bảo vệ thầm lặng đang dõi theo bạn. Từ phát hiện dựa trên radar đến các can thiệp do AI điều khiển, mọi hệ thống đều hoạt động cùng nhau để đảm bảo bạn đến đích an toàn.

Bạn cảm thấy thế nào về các tính năng an toàn mới trên ô tô? Bạn đã trải nghiệm bất kỳ công nghệ nào trong số này chưa? Hãy cho chúng tôi biết điều gì khiến bạn ấn tượng - hoặc điều gì vẫn khiến bạn lo lắng - về tương lai của an toàn ô tô!