Từ xe cổ tới tự lái
Nguyễn Minh Hiếu
| 26-09-2025

· Nhóm phương tiện
Khi bạn ngồi sau tay lái hoặc chạm vào màn hình cảm ứng trên xe, bạn có bao giờ dừng lại để nghĩ về hành trình đáng kinh ngạc đã đưa chúng ta đến đây không?
Ngành ô tô đã có những bước tiến vượt bậc - từ những cỗ máy chạy bằng hơi nước cồng kềnh đến những chiếc xe điện bóng bẩy có khả năng tự lái.
Sự tiến hóa này không chỉ dừng lại ở những tiện ích hiện đại; nó phản ánh cách công nghệ, thiết kế và xã hội không ngừng thúc đẩy lẫn nhau. Hãy cùng tìm hiểu một chủ đề hấp dẫn trong lịch sử này: công nghệ động cơ đã thay đổi ngành ô tô và mở đường cho những đổi mới ngày nay như thế nào.
Động cơ hơi nước: Những bước đầu tiên trong sự phát triển của ô tô
Trước khi động cơ xăng thống trị đường phố, những chiếc ô tô đầu tiên chạy bằng hơi nước. Vào cuối thế kỷ 18 và đầu thế kỷ 19, các nhà phát minh đã thử nghiệm những cỗ xe chạy bằng hơi nước có thể di chuyển mà không cần ngựa. Mặc dù những phương tiện này mang tính đột phá, chúng cồng kềnh, nặng nề và chậm khởi động - cần thời gian để tạo áp suất hơi nước trước khi khởi hành.
Ô tô chạy bằng hơi nước có một hạn chế nghiêm trọng: chúng cần nước và nhiên liệu để tạo ra hơi nước, điều này đồng nghĩa với việc phải dừng lại thường xuyên và bảo trì nhiều. Tuy nhiên, công nghệ này đã đặt nền móng cho việc hình dung ra những phương tiện không sử dụng sức mạnh của động vật.
Động cơ xăng: Sức mạnh và tính thực tiễn
Việc phát minh ra động cơ đốt trong vào cuối thế kỷ 19 đã tạo nên một bước ngoặt. Không giống như động cơ hơi nước, động cơ xăng nhẹ hơn, khởi động nhanh hơn và hiệu quả hơn cho việc di chuyển hàng ngày. Điều này khiến ô tô trở nên thiết thực hơn cho việc sử dụng đại trà.
Ba tác động quan trọng của động cơ xăng là:
• Giá cả phải chăng: Dây chuyền lắp ráp của Henry Ford đã giảm đáng kể chi phí sản xuất, giúp hàng triệu người có thể tiếp cận ô tô.
• Tầm hoạt động và Tốc độ: Ô tô chạy bằng xăng có thể di chuyển xa hơn và nhanh hơn xe hơi.
• Tự do thiết kế: Động cơ nhỏ gọn cho phép các nhà sản xuất ô tô tạo ra nhiều hình dạng, kiểu dáng và kích thước xe khác nhau, châm ngòi cho sự bùng nổ thiết kế ô tô.
Tuy nhiên, nhược điểm đã trở nên rõ ràng theo thời gian — động cơ xăng phụ thuộc rất nhiều vào nhiên liệu hóa thạch, làm dấy lên những lo ngại về môi trường và địa chính trị vẫn còn ảnh hưởng đến ngày nay.
Ô tô điện: Ý tưởng cũ, động lực mới
Ô tô điện không phải là mới — chúng xuất hiện gần như cùng lúc với ô tô chạy bằng xăng vào đầu những năm 1900. Nhưng công nghệ pin hạn chế và những thách thức về cơ sở hạ tầng đã ngăn cản chúng thống trị. Ngày nay, những tiến bộ trong hóa học pin và mạng lưới sạc đang đảo ngược xu hướng đó.
Xe điện hiện đại (EV) mang đến khả năng vận hành êm ái, không phát thải và khả năng tăng tốc ấn tượng. Các chuyên gia dự đoán EV sẽ sớm vượt qua động cơ đốt trong trên toàn cầu do các quy định về khí thải nghiêm ngặt hơn và nhu cầu của người tiêu dùng.
Xe tự lái: Cái nhìn thoáng qua về tương lai
Chương mới nhất trong sự phát triển của ngành ô tô là công nghệ lái xe tự động. Xe tự lái sử dụng cảm biến, camera và thuật toán AI để điều hướng mà không cần sự can thiệp của con người. Công nghệ này hứa hẹn sẽ cải thiện an toàn, giảm tắc nghẽn giao thông và chuyển đổi khả năng tiếp cận phương tiện di chuyển.
Theo các nhà nghiên cứu giao thông vận tải:
• Xe tự hành có thể giảm tới 90% tai nạn do lỗi của con người.
• Chúng có thể cho phép các mô hình di chuyển chia sẻ mới, giảm nhu cầu sở hữu xe hơi cá nhân.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức — khuôn khổ pháp lý, các vấn đề đạo đức và độ tin cậy công nghệ cần được cải thiện trước khi được áp dụng rộng rãi.
Vậy, điều gì rút ra cho bạn, với tư cách là một người lái xe hay một người đam mê xe hơi? Hiểu được sự phát triển của hệ thống truyền động - từ hơi nước đến điện rồi đến tự động - cho thấy công nghệ và cuộc sống hàng ngày thực sự gắn bó với nhau như thế nào. Lần tới khi bạn khởi động động cơ hoặc chạm vào màn hình cảm ứng, bạn sẽ là một phần của một lịch sử phong phú vẫn đang được viết tiếp.
Giai đoạn nào của sự đổi mới ô tô khiến bạn hứng thú nhất? Đó là sự khéo léo cơ học thô sơ của quá khứ, sức mạnh sạch của xe điện, hay công nghệ thông minh của xe không người lái? Câu trả lời của bạn có thể định hình cách bạn nhìn nhận con đường phía trước.