Nếu hôm nay bạn phải mua một chiếc xe chạy bằng nhiên liệu khác xăng, bạn sẽ chọn điện – hay cân nhắc đến hydro?

Hầu hết chúng ta giờ đã quen thuộc với xe điện (EV).

Ta thấy chúng sạc ở bãi đỗ siêu thị, lướt đi êm ái trên những con phố và thường xuyên xuất hiện trên các tiêu đề báo. Nhưng xe chạy bằng hydro thì sao? Chúng nghe vừa tương lai, vừa bí ẩn và thường bị hiểu nhầm.

Thế nhưng, chúng vẫn có cơ hội thực sự trong việc định hình tương lai giao thông sạch. Vậy xe sử dụng pin nhiên liệu hydro (FCEV) thực sự so với xe điện chạy pin (BEV) ra sao? Hãy cùng phân tích.

Xe Hydro Hoạt Động Như Thế Nào?

1Mặc cho vẻ hiện đại, nguyên lý của xe hydro lại khá đơn giản. Thay vì đốt cháy hydro, xe sử dụng phản ứng hóa học giữa hydro và oxy để tạo ra điện – nguồn năng lượng này vận hành động cơ điện của xe.

Những lợi ích chính:

• Không khí thải độc hại – chỉ thải ra hơi nước

• Thời gian tiếp nhiên liệu nhanh (3–5 phút)

• Tầm hoạt động dài hơn với một số mẫu xe (lên đến 640 km hoặc hơn)

Hydro được lưu trữ trong các bình nén áp suất cao và dẫn qua bộ pin nhiên liệu, nơi nó tạo ra điện ngay khi cần. Điều này khiến FCEV cũng là một dạng xe điện – nhưng không cần cắm sạc lâu.

Một số mẫu xe phổ biến trên thị trường gồm Toyota Mirai và Hyundai NEXO.

Xe Điện: Lựa Chọn Sạch Chủ Đạo

Các mẫu xe điện dùng pin như Tesla Model Y, Nissan Leaf hay Ford Mustang Mach-E đã thống lĩnh thị trường nhờ một lý do đơn giản: cơ sở hạ tầng đã đi trước.

Ưu điểm của EV:

• Mạng lưới trạm sạc rộng khắp

• Chi phí vận hành và bảo dưỡng thấp

• Được người tiêu dùng chấp nhận rộng rãi, có nhiều ưu đãi

• Trải nghiệm lái êm ái, mạnh mẽ và yên tĩnh

Không giống xe hydro, BEV tích trữ điện trong pin lithium-ion lớn. Những pin này được sạc qua ổ cắm gia đình hoặc trạm sạc công cộng và có hiệu suất cao trong việc chuyển đổi năng lượng thành chuyển động.

Những Hạn Chế Của Xe Hydro (Hiện Tại)

Tuy có ưu thế, xe hydro vẫn gặp nhiều thách thức – đặc biệt là về hạ tầng.

1. Trạm tiếp nhiên liệu hạn chế:

Tính đến giữa năm 2025, tại Mỹ có chưa đến 100 trạm hydro công cộng, tập trung chủ yếu ở California. Trong khi đó, số trạm sạc EV đã vượt 60.000 – sự chênh lệch rất rõ ràng.

2. Sản xuất hydro phức tạp:

Phần lớn hydro hiện nay được tạo từ khí tự nhiên (gọi là “hydro xám”), phát thải khí nhà kính trong quá trình sản xuất. Các phương án “hydro xanh” – tạo từ năng lượng tái tạo qua điện phân – đầy hứa hẹn nhưng vẫn đắt đỏ và chưa phổ biến.

3. Ít lựa chọn xe:

Các mẫu xe hydro còn hạn chế, nhiều mẫu chỉ cho thuê ở một số khu vực nhất định do mạng lưới nhiên liệu ít ỏi.

Điểm Mạnh Của Hydro Và Cơ Hội Chiến Thắng

Dù gặp trở ngại, hydro vẫn có lợi thế ở một số lĩnh vực mà xe pin tỏ ra kém hiệu quả.

1. Xe thương mại và hạng nặng:

Pin nhiên liệu hydro nhẹ hơn nhiều so với bộ pin khổng lồ của EV, giúp chúng thực tiễn hơn cho xe tải đường dài, xe buýt hay phương tiện vận tải. Các hãng như Nikola và Hyundai đang đầu tư mạnh mẽ vào lĩnh vực này.

2. Hiệu suất trong thời tiết lạnh:

FCEV thường vận hành tốt hơn trong giá rét, trong khi xe pin dễ bị giảm quãng đường đáng kể

3. Nạp nhiên liệu nhanh, không lo “hết pin”:

Với người quen đi đổ xăng, việc nạp hydro chỉ mất vài phút – trải nghiệm quen thuộc và tiện lợi hơn nhiều so với việc phải chờ sạc lâu.

Góc Nhìn Chuyên Gia: Không Có Giải Pháp Duy Nhất

Theo Giáo sư Daniel Sperling – Giám đốc sáng lập Viện Nghiên cứu Giao thông UC Davis:

“Xe điện pin sẽ chiếm lĩnh thị trường xe cá nhân, nhưng hydro vẫn có chỗ đứng ở các lĩnh vực mà pin không đáp ứng được – như vận tải hạng nặng, hàng không hay vận tải đường dài”.

Vậy nên, trong khi BEV dẫn đầu giao thông cá nhân, hydro có thể âm thầm trở thành xương sống cho lĩnh vực thương mại.

Hạ Tầng – Yếu Tố Quyết Định

Sự thành công của cả hai công nghệ phụ thuộc lớn vào hạ tầng. Chính phủ và doanh nghiệp đang mở rộng mạng lưới trạm sạc EV nhanh chóng – trong khi hạ tầng hydro xây dựng chậm, tốn kém và phức tạp hơn nhiều.

Tuy vậy, vẫn có những tín hiệu khả quan:

• Bộ Năng lượng Mỹ triển khai “Hydrogen Shot” nhằm giảm 80% chi phí hydro sạch vào năm 2030.

• Toyota và Hyundai tiếp tục đầu tư vào công nghệ hydro và trạm nạp ở một số khu vực.

• Các quốc gia châu Âu và Nhật Bản ưu tiên hạ tầng hydro cho vận tải hàng hóa và công cộng.

Vậy – Bạn Nên Chọn Gì?

Điện hay hydro tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng:

Nên chọn xe điện nếu bạn:

1. Sống ở nơi có hạ tầng sạc tốt

2. Chủ yếu đi quãng ngắn đến trung bình

3. Muốn nhiều lựa chọn về giá và mẫu mã

4. Ưa chuộng công nghệ đã chứng minh hiệu quả và dễ bán lại

Cân nhắc xe hydro nếu bạn:

1. Thường xuyên đi đường dài và sống gần trạm hydro

2. Muốn nạp nhiên liệu nhanh, không rườm rà cắm sạc

3. Thích trải nghiệm công nghệ mới hoặc xe đội/tập đoàn

4. Có thể hưởng ưu đãi từ hãng hoặc chương trình thuê xe

Hãy thử hình dung: Mười năm tới, khu phố bạn có thể có xe điện đang sạc một bên, và xe tải hydro nạp nhiên liệu ở bên kia. Cả hai đều sạch, đều êm – nhưng phục vụ những nhu cầu khác nhau trong một hệ thống giao thông xanh, thông minh hơn.

Vậy bạn thì sao – bạn có sẵn sàng lái thử một chiếc xe hydro nếu nó xuất hiện gần nơi bạn sống? Hay với bạn, điện mới là lựa chọn hiển nhiên?