Hoạt hình: Không chỉ trẻ em
Đỗ Phương Anh
| 18-08-2025

· Nhóm giải trí
Khi nhắc đến phim hoạt hình, điều đầu tiên thường hiện lên trong tâm trí chúng ta là thể loại giải trí dành cho trẻ em.
Từ những thế giới đầy màu sắc của Disney cho đến những câu chuyện dí dỏm của Pixar, hoạt hình từ lâu vẫn được định vị là sản phẩm hướng tới khán giả nhỏ tuổi.
Tuy nhiên, theo thời gian, nhận thức này đã thay đổi đáng kể. Hoạt hình đã vượt ra khỏi “cái bóng” của một thể loại chỉ dành cho trẻ em, để rồi chinh phục cả người lớn bằng chiều sâu cảm xúc, cách kể chuyện phức tạp và những thông điệp mang tính triết lý. Sự chuyển mình này đặt ra câu hỏi: điều gì đã thay đổi trong thế giới phim hoạt hình, và vì sao chúng lại tạo được sức cộng hưởng mạnh mẽ với khán giả trưởng thành đến vậy?
Sự Tiến Hóa Trong Cách Kể Chuyện
Những ngày đầu, phim hoạt hình chủ yếu mang tính chất vui nhộn, với cốt truyện đơn giản và nhân vật cường điệu nhằm giải trí và khiến trẻ em bật cười. Hãy nghĩ đến Looney Tunes hay The Flintstones, vốn tập trung nhiều vào tiếng cười hơn là ý nghĩa sâu xa.
Theo thời gian, các nhà làm phim bắt đầu nhận ra tiềm năng của hoạt hình như một phương tiện kể chuyện có thể truyền tải nhiều hơn là hài hước và phiêu lưu. Những bộ phim như Câu chuyện đồ chơi (1995) và Quái Vật Xanh (2001) đánh dấu bước ngoặt khi đưa vào các tầng nghĩa có thể chạm tới cả trẻ em lẫn người lớn. Câu chuyện đồ chơi, chẳng hạn, khai thác các chủ đề về tình bạn, lòng trung thành và tính tất yếu của sự thay đổi — những khái niệm phổ quát mà mọi lứa tuổi đều có thể đồng cảm. Tương tự, Quái Vật Xanh sử dụng lối hài hước châm biếm mà trẻ nhỏ có thể bỏ qua, nhưng lại đem đến trải nghiệm sâu sắc hơn cho khán giả trưởng thành.
Chính lối kể chuyện đa tầng này đã giúp hoạt hình thành công trong việc thu hẹp khoảng cách giữa tuổi thơ và tuổi trưởng thành.
Chiều Sâu Cảm Xúc và Chủ Đề Triết Lý
Điểm thực sự khiến phim hoạt hình hiện đại khác biệt là khả năng chạm tới những chủ đề cảm xúc sâu sắc và các câu hỏi mang tính triết học. Những mảnh ghép cảm xúc (2015) chẳng hạn, khám phá những khái niệm tâm lý phức tạp, như cơ chế hoạt động bên trong của cảm xúc và tầm quan trọng của việc chấp nhận nỗi buồn để hiểu được hạnh phúc. Bộ phim mở ra cánh cửa vào tâm trí một đứa trẻ, nhưng chiều sâu trong thông điệp lại khiến người lớn thật sự thấu cảm. Coco (2017) là một ví dụ khác, xử lý những đề tài như cái chết, ký ức và sợi dây gắn kết giữa các thế hệ. Đây không phải là những chủ đề nhẹ nhàng thường thấy trong phim thiếu nhi, mà là những vấn đề nặng tính chiêm nghiệm.
Thực tế, nhiều bộ phim hoạt hình hiện đại còn đề cập tới các vấn đề xã hội, mâu thuẫn đạo đức và những trăn trở cá nhân gắn liền với đời sống người lớn. Chẳng hạn, Phi vụ động trời (2016) đề cập tới định kiến, bất bình đẳng và những thách thức khi sống trong một xã hội chia rẽ.
Sự tinh tế của các chủ đề này giúp phim hoạt hình vượt ra khỏi giới hạn truyền thống, mang đến những câu chuyện có thể được thảo luận và phân tích ở mọi lứa tuổi.
Sức Hút Thẩm Mỹ Đối Với Người Lớn
Ngoài chiều sâu về nội dung, nghệ thuật thị giác của hoạt hình cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút khán giả trưởng thành. Với sự tiến bộ của công nghệ, phim hoạt hình ngày nay trở nên ấn tượng hơn bao giờ hết, sử dụng bảng màu phong phú, thiết kế tinh xảo và những thế giới giàu trí tưởng tượng đủ sức cuốn hút cả những người yêu điện ảnh khó tính nhất.
Phim Người Nhện: Vũ trụ mới (2018) đã mở rộng giới hạn của hoạt hình, mang đến hình ảnh đột phá chưa từng thấy ở điện ảnh truyền thống. Phong cách hình ảnh của những bộ phim này thường bổ trợ cho câu chuyện, tạo ra trải nghiệm vừa chạm tới trí óc vừa đánh thức các giác quan.
Người lớn có thể thưởng thức nghệ thuật hoạt hình theo cách vượt ra ngoài sự hoài niệm. Chẳng hạn, những khung hình được chăm chút tỉ mỉ trong Bí mật của Kells (2009) đã đưa nghệ thuật Celtic truyền thống sống dậy với phong cách hình ảnh tuyệt đẹp, biến bộ phim thành một trải nghiệm văn hóa nhập vai.
Các yếu tố thị giác ấn tượng này thường đi kèm nhạc nền tinh tế và thiết kế âm thanh giàu cảm xúc, càng làm tăng chiều sâu của tác phẩm.
Chủ Đề Trưởng Thành Trong Phim Hoạt Hình
Một yếu tố quan trọng khác khiến phim hoạt hình thu hút người lớn là khả năng khai thác các chủ đề trưởng thành. Những tác phẩm như Anomalisa (2015) hay Đánh Thức Cuộc Đời (2001) đề cập tới các vấn đề như chủ nghĩa hiện sinh, sự cô đơn cá nhân và hành trình tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống.
Những bộ phim này dùng hoạt hình không chỉ như một lựa chọn hình ảnh, mà còn là cách thể hiện các ý tưởng trừu tượng khó truyền tải bằng điện ảnh người đóng. Hoạt hình trong trường hợp này cho phép tự do sáng tạo và thể hiện những khái niệm phức tạp, đôi khi siêu thực, theo cách tạo được sự cộng hưởng sâu sắc với khán giả trưởng thành.
Ngoài ra, phim hoạt hình ngày nay còn khai thác các mối quan hệ, bản sắc và sự trưởng thành cá nhân theo hướng gần với hiện thực hơn là viễn tưởng. Các câu chuyện tập trung vào những vấn đề đời thường, như sức khỏe tinh thần, đối diện với mất mát, hay điều hướng sự phức tạp trong các mối quan hệ.
Nhờ vậy, hoạt hình ngày càng trở thành một thể loại quan trọng cho khán giả trưởng thành đang tìm kiếm nội dung sâu sắc, gợi suy ngẫm.
Kết Luận: Một Loại Hình Cho Mọi Lứa Tuổi
Tóm lại, hoạt hình đã đi một chặng đường dài từ chỗ bị coi là “thứ dành cho trẻ con”. Ngày nay, phim hoạt hình chinh phục người lớn không chỉ nhờ yếu tố giải trí, mà còn bởi chiều sâu cảm xúc, tính triết lý và vẻ đẹp thị giác tinh tế. Những tác phẩm này đã chứng minh hoạt hình là một phương tiện linh hoạt, có thể xử lý cả những chủ đề nhẹ nhàng lẫn nghiêm túc, khiến chúng trở nên dễ tiếp cận và giàu ý nghĩa cho mọi lứa tuổi. Khi bước vào tương lai, thật thú vị khi nghĩ đến cách thể loại này sẽ tiếp tục phát triển, thu hút thêm khán giả trưởng thành và khai phá nhiều cung bậc cảm xúc, ý tưởng mà tất cả chúng ta đều chia sẻ. Vì vậy, lần tới khi xem một bộ phim hoạt hình, hãy nhớ — đó không còn là “chuyện của trẻ em” nữa!