Cha mẹ là người dẫn đầu
Trần Quang Tuấn
| 11-08-2025

· Nhóm khoa học
Dù chúng ta có nhận ra hay không, con cái vẫn luôn quan sát chúng ta. Cách chúng ta nói chuyện, hành động, xử lý căng thẳng, hay thậm chí phản ứng với những điều nhỏ nhặt - tất cả đều là những "bài học" nho nhỏ cho chúng.
Chúng ta có thể nghĩ rằng lời nói của mình quan trọng nhất, nhưng thực tế, hành động của chúng ta còn có ý nghĩa hơn thế.
Đó là lý do tại sao việc làm gương tốt là một trong những công cụ hữu hiệu nhất mà chúng ta có trong việc nuôi dạy con cái.
Sự tôn trọng bắt đầu từ gia đình
Nếu muốn con cái biết tôn trọng, chúng ta cần cho chúng thấy sự tôn trọng là như thế nào. Điều đó có nghĩa là nói "làm ơn" và "cảm ơn", lắng nghe khi chúng nói và đối xử tử tế với người khác—ngay cả khi chúng ta bực bội. Khi chúng ta làm gương về sự kiên nhẫn và đồng cảm, con cái chúng ta sẽ học được rằng tôn trọng không chỉ là một quy tắc, mà là một thói quen bắt đầu từ gia đình.
Xử lý cảm xúc trước mặt con
Chúng ta có thể buồn bã hoặc cảm thấy quá tải. Điều quan trọng là cách chúng ta xử lý chúng. Thay vì la hét hoặc im lặng, chúng ta có thể thử nói: "Bây giờ bố/mẹ thấy mệt, nên bố/mẹ cần nghỉ ngơi." Điều này dạy trẻ rằng cảm xúc là bình thường và có thể được kiểm soát một cách bình tĩnh. Khi thấy chúng ta xử lý cảm xúc một cách lành mạnh, trẻ sẽ dễ dàng làm theo hơn.
Thể hiện, đừng chỉ nói suông
Việc bảo con đọc sách nhiều hơn hoặc sử dụng ít thời gian trên màn hình sẽ không hiệu quả nếu chúng ta cứ dán mắt vào điện thoại suốt buổi tối. Điều tương tự cũng đúng với sự trung thực, lòng tốt, hoặc những thói quen lành mạnh. Trẻ em bắt chước những gì chúng thấy, chứ không chỉ những gì chúng nghe. Nếu muốn con trân trọng điều gì đó, trước tiên chúng ta cần sống với điều đó. Đó là lúc thông điệp của chúng ta thực sự có giá trị.
Thừa nhận khi chúng ta sai
Chúng ta không cần phải là những bậc cha mẹ hoàn hảo—chỉ cần là những người trung thực. Khi chúng ta mắc lỗi (và ai cũng vậy), việc nói "Bố/Mẹ đã mắc lỗi" sẽ dạy cho trẻ em rằng làm người là điều bình thường. Quan trọng hơn, nó dạy cho trẻ cách chịu trách nhiệm. Thói quen đơn giản này xây dựng lòng tin và tạo tiền đề cho một cuộc giao tiếp chân thành.
Cùng nhau xây dựng thói quen hàng ngày
Trẻ em học được trách nhiệm từ cuộc sống hàng ngày, chứ không phải từ những cuộc nói chuyện ồn ào. Vì vậy, khi chúng ta dọn dẹp nhà cửa, chuẩn bị bữa tối, hay lập danh sách việc cần làm, việc mời các con cùng tham gia sẽ giúp ích rất nhiều. Các con thấy rằng làm việc nhóm rất quan trọng và việc hoàn thành nhiệm vụ không chỉ là một công việc vặt - đó là điều tất cả chúng ta cùng làm. Đó là một cách lặng lẽ nhưng hiệu quả để định hình thái độ của các con.
Lời nói rất quan trọng, nhưng giọng điệu còn quan trọng hơn
Ngay cả khi sửa lỗi cho trẻ, cách chúng ta nói chuyện cũng dạy các con cách giao tiếp. Nếu chúng ta sử dụng giọng điệu bình tĩnh và tôn trọng, các con sẽ học được rằng vấn đề không cần phải được giải quyết bằng cách la hét hay mỉa mai. Theo thời gian, các con sẽ phản ánh giọng điệu đó với anh chị em, bạn bè, và thậm chí cả chúng ta. Tất cả đều là một phần của quá trình phát triển cảm xúc lâu dài.
Giữ vững các giá trị của bạn
Nếu lòng tốt, sự trung thực hoặc sự chăm chỉ là điều quan trọng đối với chúng ta, chúng ta nên sống theo những giá trị đó mỗi ngày. Trẻ em rất nhanh chóng nhận ra khi hành động của chúng ta không đi đôi với lời nói. Nhưng khi chúng ta kiên định, các em sẽ dễ dàng tiếp thu những giá trị đó một cách tự nhiên hơn—và mang chúng vào trường học, tình bạn, và cuối cùng là khi trưởng thành.
Cùng trò chuyện nào !
Tất cả chúng ta đều đang cố gắng hết sức, và không ai có tất cả câu trả lời. Con bạn học được điều gì chỉ từ việc quan sát bạn? Đó là một thói quen tốt hay chỉ là một thói quen buồn cười? Hãy cùng chia sẻ câu chuyện của mình và học hỏi lẫn nhau - bởi vì làm cha mẹ đồng nghĩa với việc cùng con trưởng thành.