Với nhiều người, một ngày không thể bắt đầu nếu thiếu một tách cà phê. Nghi thức pha một tách cà phê ấm và nhâm nhi trong khi khởi động ngày mới đã trở thành một phần không thể thiếu trong thói quen hàng ngày.

Nhưng liệu cà phê có thực sự giúp bạn tỉnh táo hơn, hay đó chỉ là một thói quen mà chúng ta đã quen thuộc và phụ thuộc vào?

Khoa học đằng sau cà phê và sự tỉnh táo

Lý do chính khiến cà phê được liên tưởng đến sự tỉnh táo là caffeine, một chất kích thích tự nhiên có trong cà phê. Khi được hấp thụ, caffeine chặn adenosine, một chất dẫn truyền thần kinh gây thư giãn và buồn ngủ. Tác dụng này giúp bạn cảm thấy tỉnh táo hơn, tập trung hơn và tràn đầy năng lượng hơn.Tuy nhiên, caffeine không cung cấp năng lượng theo cách thông thường. Thay vào đó, nó làm giảm cảm giác mệt mỏi. Khi caffeine xâm nhập vào máu, nó ngăn chặn sự tích tụ của adenosine trong não, tạm thời che lấp cảm giác buồn ngủ.

Cà phê tác dụng được bao lâu?

Mặc dù cà phê có thể giúp bạn cảm thấy tỉnh táo hơn ban đầu, nhưng tác dụng này không kéo dài lâu. Đối với hầu hết mọi người, sự tỉnh táo đạt đỉnh điểm trong khoảng 30 đến 60 phút sau khi uống. Sau đó, tác dụng này bắt đầu giảm dần, và cơ thể có thể trải qua trạng thái mệt mỏi do hết caffeine. Sự sụt giảm năng lượng này thường dẫn đến cảm giác mệt mỏi sau vài giờ.Half-life của caffeine—thời gian cơ thể cần để loại bỏ một nửa lượng caffeine tiêu thụ—có thể khác nhau tùy vào yếu tố như gen di truyền, tuổi tác và mức độ chịu đựng, nhưng thường kéo dài từ 3 đến 5 giờ. Điều này có nghĩa là uống cà phê quá muộn trong ngày có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ của bạn vào buổi tối.

Cà phê có phải là cách tốt nhất để tỉnh táo?

Mặc dù cà phê có thể tạm thời giảm cảm giác buồn ngủ, nó không phải là giải pháp lâu dài để tăng sự tỉnh táo. Việc phụ thuộc quá nhiều vào caffeine có thể gây rối loạn chu kỳ giấc ngủ tự nhiên của bạn, đặc biệt khi tiêu thụ lượng lớn hoặc uống quá muộn trong ngày.Thay vì chỉ dựa vào cà phê, bạn có thể thử các cách khác để tỉnh táo tự nhiên. Duy trì đủ nước là rất cần thiết, vì mất nước có thể khiến bạn uể oải. Ánh sáng tự nhiên cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thiết lập lại đồng hồ sinh học, vì vậy việc ra ngoài hoặc tiếp xúc với ánh sáng mạnh vào buổi sáng có thể giúp bạn tỉnh táo.Ngoài ra, một giấc ngủ ngon là rất quan trọng. Không có lượng caffeine nào có thể bù đắp cho giấc ngủ không đủ.

Đảm bảo bạn ngủ đủ 7–9 tiếng mỗi đêm sẽ giúp bạn cảm thấy tỉnh táo và tràn đầy năng lượng hơn vào buổi sáng.Tóm lại, cà phê thực sự giúp bạn tỉnh táo—nhưng chỉ trong thời gian ngắn. Nó không phải là phép màu giúp bạn luôn minh mẫn, mà chỉ là một cách nhanh chóng và hiệu quả để đối phó với cảm giác mệt mỏi.

Tuy nhiên, việc phụ thuộc quá nhiều vào caffeine có thể dẫn đến tình trạng mệt mỏi và làm rối loạn giấc ngủ của bạn. Nếu bạn thực sự muốn cảm thấy tỉnh táo và tràn đầy năng lượng, hãy tập trung vào các thói quen lành mạnh như ngủ đủ giấc, uống đủ nước và tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên. Cà phê có thể là một phần trong buổi sáng của bạn, nhưng nó chỉ là một phần trong bức tranh lớn.