Déjà vu, hay trong tiếng Pháp có nghĩa là “đã từng thấy”, là một hiện tượng kỳ lạ đã khiến nhiều người phải suy nghĩ.

Đó là cảm giác rằng một trải nghiệm hiện tại dường như đã xảy ra trong quá khứ.

Cảm giác Déjà Vu

Trong khi một số người chỉ thỉnh thoảng trải nghiệm déjà vu, những người khác có thể thấy hiện tượng này phiền toái do các yếu tố tiềm ẩn như lạm dụng chất kích thích, chứng đau nửa đầu, lo âu hoặc cảm giác xa rời hiện thực (depersonalization-derealization).Tuy nhiên, những trường hợp déjà vu thường xuyên thường liên quan đến bệnh động kinh thùy thái dương, có thể do co giật hoặc rối loạn chức năng trong các vùng não liên quan đến trí nhớ. Các nhà thần kinh học đưa ra giả thuyết rằng déjà vu có thể bắt nguồn từ sự mâu thuẫn giữa cảm giác quen thuộc và quá trình phục hồi trí nhớ thực sự.

Các lý thuyết khoa học

Một lời giải thích khả dĩ do các chuyên gia đề xuất là lý thuyết dựa trên trí nhớ. Theo lý thuyết này, déjà vu xảy ra khi một tình huống mới có nét tương đồng với một trải nghiệm trong quá khứ đã bị quên, dẫn đến cảm giác nhận ra mà không nhớ rõ cụ thể. Các nhà nghiên cứu đã áp dụng nhiều phương pháp khác nhau, như sử dụng thực tế ảo và thôi miên, để tạo ra déjà vu trong môi trường kiểm soát và nghiên cứu các cơ chế ẩn sâu.

Vai trò của não bộ trong hiện tượng Déjà Vu

Các nghiên cứu gần đây sử dụng kỹ thuật chụp ảnh não bộ đã phát hiện rằng déjà vu có thể bắt nguồn từ vỏ não trước trung gian (medial prefrontal cortex) của não, nơi chịu trách nhiệm giải quyết sự không khớp giữa những trải nghiệm cảm nhận được và thực tế.Khi con người già đi, tần suất xảy ra déjà vu có xu hướng giảm do các thay đổi trong chức năng não bộ.

Mặc dù đã có những tiến bộ trong việc hiểu về déjà vu, nguyên nhân chính xác của hiện tượng này vẫn còn là một bí ẩn, đòi hỏi thêm nhiều nghiên cứu để làm sáng tỏ hiện tượng nhận thức thú vị này.