Mô tô, được vận hành bởi động cơ đốt trong và điều khiển qua tay lái để định hướng bánh trước, là những phương tiện hai hoặc ba bánh nổi tiếng bởi tính linh hoạt, tốc độ, và sự đa năng.

Chúng được sử dụng rộng rãi trong việc tuần tra, vận chuyển hành khách và hàng hóa, cũng như đóng vai trò như một thiết bị thể thao.

Nhìn chung, mô tô được phân loại thành các dòng xe đường phố, xe đua đường trường, xe địa hình, xe tuần dương, xe hành trình và nhiều loại khác. Khi vận hành, người lái nghiêng xe vào cua dựa trên trọng tâm cơ thể. Khởi nguồn từ những chiếc xe đạp gắn động cơ, mô tô ngày nay có nhiều kiểu dáng đa dạng, từ xe vận hành bằng bàn đạp đến xe tay ga. Một số dòng xe đặc biệt còn được trang bị thêm bánh phụ để phù hợp với người khuyết tật.

Với sự dễ dàng trong việc điều khiển, khả năng di chuyển linh hoạt, và giá thành tương đối thấp, mô tô trở thành phương tiện phổ biến trong cuộc sống hàng ngày, trong lĩnh vực giao thông và trong các hoạt động bảo vệ pháp luật, đặc biệt tại các quốc gia đang phát triển. Hiện nay, trên toàn cầu có khoảng 200 triệu mô tô, với mật độ trung bình khoảng 33 chiếc trên mỗi 1.000 người. Hầu hết số lượng này tập trung tại các nước châu Á, đặc biệt là Đông Nam Á, Đông Á, và Nam Á, bao gồm Thái Lan, Việt Nam, Indonesia, Malaysia, và Ấn Độ, chiếm khoảng 58% tổng số mô tô trên thế giới (không tính Nhật Bản).

Các cách phân loại mô tô

1. Phân loại theo dung tích động cơ: Mô tô được chia theo dung tích động cơ thành các nhóm nhỏ, trung và lớn. Thông thường, dưới 500cc được coi là dung tích nhỏ, dưới 1000cc là trung, và trên 1000cc là lớn. Tuy nhiên, cách phân loại này còn gây tranh cãi, dẫn đến các nhóm phân loại như trung-nhỏ, trung-lớn, và siêu lớn. Các dung tích khác nhau phản ánh sự thay đổi về hiệu suất động cơ, thông số kỹ thuật, và do đó, cả về giá thành.

2. Phân loại theo kiểu dáng và đặc điểm: Dựa trên kết cấu và tính năng, mô tô có rất nhiều kiểu loại. Ví dụ, trong số các loại xe hai bánh, có thể kể đến xe phổ thông và xe giải trí; còn ở xe ba bánh, có xe chở hàng và xe du lịch, với sự khác biệt chủ yếu nằm ở mục đích sử dụng.

Những chiếc xe hai bánh giải trí được chia thành các dòng như xe đường phố, xe cổ điển, xe tuần dương, xe thể thao, xe địa hình, xe touring, xe ADV, và nhiều dòng khác. Chúng không chỉ khác nhau về hình thức mà còn mang lại trải nghiệm lái hoàn toàn khác biệt. Bên cạnh đó, còn có những dòng nhỏ hơn như xe cổ điển đường phố, xe cổ điển tuần dương, và nhiều kiểu dáng khác.

Xe ba bánh giải trí, xét theo thông số kỹ thuật, gồm xe mô tô ba bánh đặc chủng và xe ba bánh đảo ngược. Xe mô tô ba bánh đặc chủng, thường gọi là xe thùng, được biết đến qua những mẫu như Chang Jiang 750; còn xe trike đảo ngược, nhờ công nghệ tiên tiến, thường thuộc phân khúc cao cấp hơn. Sự khác biệt giữa chúng nằm ở kết cấu và hiệu suất lái.

Triển vọng của mô tô trong tương lai

Với xu hướng thúc đẩy tính trung hòa carbon và đỉnh carbon, ngành công nghiệp mô tô dự kiến sẽ chịu ảnh hưởng. Nhiều nhà sản xuất đã bắt đầu đầu tư vào việc phát triển mô tô điện. Tuy nhiên, các tín đồ của dòng xe mô tô truyền thống không cần quá lo lắng; sự chuyển đổi này sẽ mất thời gian, và mô tô vẫn còn một tương lai dài trước mắt.