Nếu bạn đã từng ăn một quả dứa tươi, mọng nước và cảm thấy ngứa ran một cách lạ lùng trong miệng, bạn không phải là người duy nhất. Cảm giác ngứa ran hoặc đôi khi là nóng rát này là trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người yêu thích dứa. Nhưng tại sao điều này lại xảy ra?

Câu trả lời nằm ở tính chất hóa học độc đáo của dứa, chứa một số loại enzyme và axit phản ứng với các mô nhạy cảm trong miệng bạn.

Hãy cùng khám phá tính khoa học đằng sau hiện tượng ngứa ran này và tìm hiểu cách bạn vẫn có thể thưởng thức dứa mà không cảm thấy khó chịu!

Thủ phạm: Enzyme Bromelain

Nguyên nhân chính gây ra cảm giác ngứa ran đó là một loại enzyme có tên là bromelain, có nhiều trong dứa. Bromelain là hỗn hợp của các enzyme phân giải protein, có nghĩa là nó phân hủy protein thành các thành phần nhỏ hơn. Khi bạn ăn dứa, bromelain bắt đầu phân hủy protein trong miệng, đặc biệt là ở lưỡi, má và môi. Hoạt động của enzyme này gây ra cảm giác kích ứng hoặc ngứa ran mà nhiều người cảm thấy.

1. Bromelain hoạt động như thế nào:

Bromelain là một loại enzyme mạnh có thể tiêu hóa protein. Trong bếp, đôi khi nó được dùng làm chất làm mềm thịt vì nó phá vỡ các sợi cơ dai trong thịt. Khi bạn ăn dứa, quá trình tương tự cũng diễn ra trong miệng bạn, mặc dù ở quy mô nhỏ hơn nhiều, mang lại cho bạn cảm giác ngứa ran.

2. Hàm lượng axit:

Dứa cũng khá chua, với độ pH dao động từ 3 đến 4, khiến chúng trở thành một trong những loại trái cây có tính axit cao nhất. Độ axit này có thể gây kích ứng thêm cho các mô mỏng manh trong miệng của bạn, đặc biệt là nếu chúng đã nhạy cảm hoặc nếu bạn tiêu thụ một lượng lớn dứa cùng một lúc. Sự kết hợp giữa độ axit và tác dụng của bromelain là thứ tạo ra cảm giác ngứa ran riêng biệt đó.

Tại sao nấu chín dứa không gây ra ảnh hưởng tương tự?

1. Nhiệt độ làm trung hòa Bromelain:

Nấu hoặc dứa đóng hộp phá hủy các enzyme bromelain, khiến chúng không hoạt động. Đây là lý do tại sao ăn dứa nấu chín hoặc đóng hộp không gây ra tình trạng kích ứng miệng tương tự. Quá trình gia nhiệt làm biến tính các enzyme, do đó chúng không còn khả năng phân hủy protein trong miệng của bạn nữa.

2. Các sản phẩm dứa chế biến:

Nhiều sản phẩm dứa chế biến, như nước ép hoặc dứa đóng hộp, được xử lý bằng nhiệt, làm cho bromelain không hoạt động. Tuy nhiên, dứa tươi vẫn giữ được các enzyme năng động này, đó là lý do tại sao cảm giác ngứa ran thường liên quan đến việc ăn những lát dứa tươi.

Cách thưởng thức dứa mà không có cảm giác ngứa ran

Nếu bạn thích dứa nhưng không thích cảm giác ngứa ran, sau đây là một số mẹo giúp bạn thưởng thức loại trái cây ngon này mà không cảm thấy khó chịu:

1. Kết hợp dứa với sữa:

Các sản phẩm từ sữa như sữa chua, kem hoặc kem có chứa casein, một loại protein có thể liên kết với các enzyme bromelain và làm giảm tác dụng gây kích ứng của chúng. Kết hợp dứa với sữa có thể giúp trung hòa cảm giác ngứa.

2. Để dứa nghỉ một lúc:

Để những lát dứa tươi nghỉ trong vài phút trước khi ăn có thể giúp giảm cường độ hoạt động của enzyme. Quá trình oxy hóa tự nhiên có thể làm giảm hiệu lực của bromelain, khiến nó ít gây hại cho miệng của bạn hơn.

3. Nấu hoặc nướng dứa:

Nướng hoặc nấu dứa giúp vô hiệu hóa enzyme bromelain. Thêm vào đó, dứa nướng có vị ngọt ngon với hương vị caramel nhẹ - hoàn hảo cho món tráng miệng hoặc các món mặn.

Tại sao cảm giác ngứa khác nhau ở mỗi người?

Cảm giác khó chịu do ăn dứa có thể khác nhau tùy thuộc vào độ nhạy cảm của từng người. Những người có mô miệng nhạy cảm hơn hoặc những người ăn nhiều dứa tươi cùng một lúc có nhiều khả năng bị kích ứng hơn. Ngoài ra, nếu bạn có vết cắt hoặc trầy xước nhỏ trong miệng, hoạt động của enzyme có thể gây ra cảm giác khó chịu rõ rệt hơn.

Vậy nên, lần tới khi bạn cảm thấy ngứa ran khi thưởng thức một quả dứa tươi, hãy nhớ rằng đó chỉ là do enzyme bromelain đang thực hiện nhiệm vụ của chúng. Mặc dù loại enzyme độc đáo này có thể gây ra một chút khó chịu, nhưng nó không làm mất đi nhiều lợi ích sức khỏe và vị ngon của loại trái cây nhiệt đới này. Bằng cách hiểu được tính khoa học đằng sau nó và sử dụng một vài mẹo đơn giản, bạn có thể thưởng thức hương vị ngọt ngào, hơi chua của dứa mà không có tác dụng phụ gây ngứa ran.